Op jaarbasis krijgt 1 op de 50 thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder te maken een vorm van ouderenmishandeling. Naast psychische en lichamelijke mishandeling, is financieel misbruik de meest gerapporteerde vorm van ouderenmishandeling. Willen we hier wat doen, dan zullen we onze ogen open moeten houden en het samen aanpakken.
Wat is financieel misbruik?
We hebben het dan over het ongeoorloofd gebruik maken van geld en goederen van een oudere door iemand uit de huiselijke kring. Hoe erg dit ook is, vaak zien we dat het vaak gaat om een naaste familielid of een goede bekende die misbruik maakt. Soms is het een ‘nieuwe vriend’ die plotseling veel over de vloer komt.
Er zijn een aantal dingen die opvallen wanneer er sprake is van financieel misbruik:
- Onverklaarbare geldopnamen
- Het ontstaan van betalingsachterstand van de huur of energie
- Er missen spullen of er verdwijnt geld
- De koelkast is leeg en er is weinig eten in huis
- Het testament wordt gedwongen gewijzigd
Het misbruik heeft ook een negatief effect op het slachtoffer zelf. Als je op bezoek gaat zie je dat de oudere angstig en depressief is. Het valt vooral op omdat dat anders nooit het geval was. Ook komt het vaak voor dat je de oudere nooit meer privé kan spreken. Deze persoon die verdacht wordt van het misbruik is altijd in de buurt.
We zien dat ouderen soms moeite hebben om met de toenemende digitalisering om te gaan. Zij hebben bij het ouder worden vaak meer tijd nodig om zich nieuwe (digitale) vaardigheden eigen te maken. Tegelijkertijd willen zij onafhankelijk zijn en anderen geen last bezorgen. Deze combinatie kan er toe leiden dat financieel misbruik niet besproken wordt. Het herkennen van de signalen door betrokken vrienden, vrijwilligers en zorgprofessionals is dus van groot belang.
Samen lokaal aanpakken
Je kan je voorstellen dat ook de bank en de notaris wel eens in situaties komen waarin zij financieel misbruik vermoeden. Daarom werken steeds meer organisaties samen in lokale allianties. Zo kunnen zij gemakkelijk met elkaar overleggen en snel handelen als dit nodig is. De Rabobank Drachten, MOS, Samenwerkende Ouderenbonden Smallingerland, Yvon Notariaat, Gemeente Smallingerland en Sûnenz werken samen in de Lokale Alliantie Smallingerland. Samen brengen zij financieel misbruik onder de aandacht bij ouderen, familieleden en zorgprofessionals. Dit doen zij met advertenties en door het geven van workshops over dit onderwerp.
Verspreid over het gehele land zijn er veel verschillende lokale allianties. Op deze website kan je hier meer over lezen.
Melden en overleggen
Financieel misbruik is een lastig thema. Je wilt niemand onterecht beschuldigen en tegelijkertijd maak je je zorgen. Vaak geeft de oudere zelf ook aan dat er niets aan de hand is terwijl er wel signalen zijn. Voor al dit soort vragen kan je terecht bij een speciaal telefoonnummer van het MOS (0512) 344 112. Hier kan je je vragen stellen en krijg je een goed advies. Soms is nodig om direct stappen te zetten om erger te voorkomen. In dat geval wordt er contact gezocht met Veilig Thuis. Dit kan anoniem gebeuren. Het doel is ervoor te zorgen dat het financieel misbruik zo snel mogelijk stopt.
Leestip
Lees meer over de financieel misbruik.